بخش چهارم؛ بهداشت:
با چند بار رفت و آمد در خیابانهای شهری چون کربلا و یا مشاهده کوچه های این شهر و ... به وضوح ثابت می کند که وضعیت بهداشت در عراق چندان تعریفی ندارد. به دلایلی چند: اولا عراق کشوری است که سالها تحریم بوده و نیز حاکمی چون صدام داشته، که تفصیل عواقب حکومت صدام در بخش های قبل و بعد آمده است. ثانیا هم اکنون نیز عراق همچون یک کشور جنگی است. نبود امنیت خود مانعی است برای سرمایه گذاری دولت. ضمن اینکه وقتی دولت دائما در حال رفع منازعات باشد، وقتی برای رسیدگی به این امور ندارد. ثالثا قطعی مداوم برق، آلودگی آب، معماری کهنه، کوچه های تنگ و خاکی، فرهنگ سنتی در نگهداری گوشت در قصابی ها و ... موجب می شود که شهر هایی چون نجف و خصوصا کربلا ظرفیت پذیرایی از تعداد زیاد زائر را نداشته باشد. اما حضور مستمر زائران سبب می شود که مدیریت بهداشت شهرها مشکل شود.
همچنین سطح پایین مالی خانواده های عراقی، تعداد زیاد فرزند و نداشتن سطح آگاهی کافی موجب می شود که بهداشت و درمان در خانواده های عراقی چندان مهم نباشد.
- با این همه بسیاری از منازل تمیز هستند که احتمالا به وضعیت مالی صاحب خانه و سطح تحصیلات و فرهنگ وی بر می گردد.
- اما در همه خیابانها خصوصا در راسته قصابی ها، جگرکی ها، شیرنی فروشی ها، ساندویچی ها و مواد خوراکی به علت آلودگی مگس زیاد است. این مسئله در خیابانهای اطراف حرم به علت ازدحام جمعیت و مصرف زیاد مواد خوراکی و زیاد بودن زباله های ناشی از آنها و نیز نبود یخچالهای متناسب با مواد خوراکی فاسد شدنی شدیدتر است.
- بهداشت صحنهای شریف کربلا نیز چندان رعایت نمی شود چونکه اولا بسیاری از زوار ایرانی بهداشت صحنهای شریف را رعایت نمی کنند و تعداد زیادی دستمال کاغذی و سایر زباله های خشک را در سطح صحن رها می کنند و مهمتر اینکه تسهیلات لازم برای حفظ نظافت و همچنین تمیز کردن حرمین از سوی مسئولین در نظر گرفته نشده است- مثلا ایجاد صحنهای بزرگ، دور کردن مغازه ها از حرم با وسعت بخشیدن به صحنها، تعبیه سطل های زباله بهداشتی و استفاده از خادمینی خاص جهت تمیز کردن صحنها؛ دقیقا می توان سیستم های مدیریتی حرم امام رضا (علیه السلام) را در عراق اجرا کرد.
- در صحن امیرالمومنین(علیه السلام) نیز خاک بسیار زیادی وجود داشت که از طرفی به فضای خاک آلود شهر نجف بر می گردد و از طرفی به تعمیراتی که در حرم حضرت در حال انجام است.
- به علت قطعی زیاد برق و عدم استفاده بسیاری از بازاری ها از یخچال، مواد فاسد شدنی مثل گوشت و مواد خوراکیِ از این قبیل مورد اطمینان نیستند.
- همچنین قصابی ها و کبابی ها گوسفند را در جلوی مغازه ها می کشند و نیز زباله های باقی مانده از آنها را نیز در همان جا می گذارند که باعث پخش شدن خون حیوان در سطح کوچه و آلوده شدن منطقه می شود.
- همچنین جوی های موجود در بین شهرها که از رودخانه ها منشعب شده اند بسیار آلوده و کثیف به نظر می رسیدند و به قدری جریان آرامی داشتند که ساکن به نظر می رسیدند.
